Pela

Wat is pela?

Om deze vraag te beantwoorden verwijzen we naar een artikel van Dieter Bartels over pelaschappen.

Bartels heeft in 1974 en 1975 antropologisch onderzoek gedaan naar pelaschappen.

Klik hier om het artikel te openen.

 

Negeri Ameth heeft in de loop van de geschiedenis met vele dorpen een pela-verbond gesloten.

Van veel pelaschappen is de geschiedenis niet meer bekend, zoals de pelaschappen met: Porto op Saparua, Samasuru op Ceram en Ureng op Ambon.

Wat Ureng betreft schijnen er contacten te zijn om te komen tot een "Panas pela".

 

Met het dorp Ema op het eiland Ambon heeft Ameth tot op de dag van vandaag een pela-verbond.

De geschiedenis kan op de site van Ema bekeken worden.

 

 

Ook met Soahuku en Ruta heeft Ameth een pela-verbond. Beide dorpen liggen in Ceram (Soahuku een christendorp en Ruta een moslimdorp).

Dit verbond behoort tot de "harde pela" of wel "pela keras".

In november 1994 is een "Panas pela" gehouden in Soahuku. Tijdens deze "Panas pela" is het verbod om te trouwen opnieuw ingesteld. Dit verbod was in 1932 opgeheven.

Er werd ook besloten om in 2004 opnieuw een "Panas pela" te houden.

Door de tragische gebeurtenissen tussen 1999 en 2004 heeft het echter niet zo mogen zijn.

 

Ter ere van de "Panas pela" in Soahuku, 28 november - 2 december 1994, werd een boek uitgegeven waarin de geschiedenis van het pela-verbond is beschreven.

Het boek is getiteld: Pela parang ika poro

 

Een korte samenvatting.

Het begon met de ontmoeting tussen kapitan Samatane Berhitu en kapitan Sopinai Lamansama Wakanno in Nikaoni.

Kapitan Berhitu is door kapitan besar Patiasuka Sitania naar Booi gestuurd om de strijd aan te binden tegen kapitan Lesilolo. Behalve Ulath en Portho, waren alle dorpen in de omgeving van Booi reeds onderworpen aan de macht van kapitan Lesilolo.

De strijd tussen kapitan Berhitu en kapitan Lesilolo bleef onbeslist.

Onderweg naar Irihatu ontmoette kapitan Berhitu kapitan Wakanno op het strand van Nikaoni. Beide heren sloten vriendschap en besloten gezamenlijk kapitan Lesilolo te bestrijden.

Uiteindelijk is kapitan Lesilolo gevlucht.

De strijd tegen kapitan Lesilolo en de overwinning op hem zijn de basis geworden van deze "harde pela", Pela parang ika poro.